Phân biệt các loại phuộc xe đạp MTB

Phuộc xe đạp MTB (Mountain Bike) là một bộ phận quan trọng của xe đạp địa hình, được thiết kế để hấp thụ lực từ mặt đường và các chướng ngại vật, giúp cải thiện sự thoải mái và kiểm soát khi bạn đi xe. Phuộc giúp bảo vệ cả người lái và xe đạp khỏi tác động và độ rung lớn khi đi qua các bề mặt không bằng phẳng như đá, rễ cây, và địa hình gập ghềnh khác thường gặp khi đạp xe địa hình. Trong bài viết này hãy cùng Xedap5S phân biệt các loại phuộc xe đạp MTB nhé!

1. Phuộc nhún xe đạp là gì?

Phuộc nhún xe đạp, còn được gọi là phuộc giảm xóc, là một thành phần quan trọng của nhiều loại xe đạp thể thao, đặc biệt là xe đạp địa hình (MTB), xe đạp đường trường (touring), và một số loại xe đạp đô thị. Phuộc nhún được thiết kế để hấp thụ các cú sốc và lực tác động từ địa hình, giúp tăng cường sự thoải mái cho người lái và cải thiện khả năng kiểm soát xe trên các bề mặt không bằng phẳng.

Phuộc nhún trên xe đạp MTB (Mountain Bike) là một trong những bộ phận quan trọng nhất, bởi vì nó đóng một vai trò trung tâm trong việc cải thiện sự thoải mái và kiểm soát cho người lái xe trên các loại địa hình đa dạng và thách thức mà xe đạp địa hình thường xuyên đối mặt. 

• Hấp thụ Sốc và Tác động: Phuộc nhún giúp hấp thụ và giảm nhẹ các cú sốc, tác động từ gờ, lỗ, đá, rễ cây, và các chướng ngại vật khác trên đường đi. Điều này giúp bảo vệ cả người lái và khung xe khỏi những tác động mạnh.
• Tăng Cường Kiểm Soát: Bằng cách giảm thiểu tác động từ mặt đất, phuộc nhún giúp bánh xe giữ liên lạc chặt chẽ hơn với mặt đất, từ đó tăng cường sự kiểm soát và ổn định khi đi qua các địa hình khó khăn.
• Tăng Hiệu Suất Đi Lên Dốc: Khi leo dốc, khả năng của phuộc nhún để giữ cho bánh trước tiếp xúc với mặt đất có thể giúp ngăn chặn việc mất lực đạp và tăng hiệu suất lên dốc.
• Giảm Mệt Mỏi: Việc liên tục hấp thụ sốc và rung động có thể làm mệt mỏi cánh tay và vai của người lái. Phuộc nhún giúp giảm bớt điều này, cho phép người lái duy trì sức mạnh và tập trung trong thời gian dài hơn.
• Tùy Chỉnh và Điều Chỉnh: Phuộc nhún hiện đại cho phép người lái tùy chỉnh và điều chỉnh để phù hợp với trọng lượng cơ thể, phong cách lái, và loại địa hình. Điều này giúp tối ưu hóa trải nghiệm lái xe và hiệu suất trên nhiều loại mặt đường khác nhau.
• Tăng Đa Dạng Sử Dụng: Phuộc nhún cải thiện khả năng điều khiển và thoải mái khi lái xe, giúp xe đạp MTB có thể được sử dụng trên một phạm vi rộng lớn hơn của địa hình và trong điều kiện khác nhau mà không ảnh hưởng đến người lái.

2. Cấu tạo của Phuộc Nhún

Phuộc nhún xe đạp gồm các phần chính sau:

• Ống chứa (Stanchions): Là các ống kim loại mảnh, thẳng đứng, thường được làm từ hợp kim nhẹ và cứng. Chúng trượt vào bên trong ống đỡ để tạo ra phần chuyển động của phuộc.
• Ống đỡ (Low leg): Đây là phần bên dưới của phuộc, nơi ống chứa trượt vào và ra. Phần này gắn với vành xe và phanh.
• Hệ thống giảm xóc: Có thể sử dụng không khí, lò xo thép, hoặc dầu để giảm xóc. Mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng:
• Không khí: Nhẹ và có thể dễ dàng điều chỉnh độ cứng của phuộc bằng cách thay đổi áp suất không khí.
• Lò xo thép: Thường nặng hơn nhưng cung cấp một lực đàn hồi ổn định và dễ dàng bảo trì.
• Dầu (Hydraulic): Sử dụng chất lỏng để tạo ra lực cản, cho phép một sự điều chỉnh tinh tế hơn và phản ứng mượt mà hơn với các loại tác động khác nhau.
• Bộ phận điều chỉnh: Gồm nút điều chỉnh độ cứng, độ nhún, và đôi khi là nút điều chỉnh tốc độ phục hồi của phuộc. Điều này cho phép người lái tinh chỉnh phuộc để phù hợp với trọng lượng, phong cách lái, và địa hình.
• Hệ thống khóa (Lockout): Một số phuộc nhún có tính năng khóa, cho phép người lái cố định phuộc ở vị trí không nhún để tăng hiệu suất khi đạp trên mặt phẳng hoặc leo dốc.

Phuộc nhún giúp giảm thiểu tác động từ mặt đường hoặc địa hình, bảo vệ khung xe và tăng cường sự thoải mái và kiểm soát cho người lái. Việc chọn lựa và bảo dưỡng phuộc nhún cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo hiệu suất tốt nhất từ xe đạp.

3. Các loại phuộc nhún xe đạp MTB

Đối với xe đạp địa hình MTB phuộc xe được chia làm 2 loại chính là phuộc hơi và phuộc dầu.

Phuộc Hơi

Phuộc hơi xe đạp là loại phuộc giảm xóc sử dụng khí nén làm phương tiện chính để hấp thụ và giảm thiểu lực tác động từ địa hình, giúp cải thiện sự thoải mái và kiểm soát cho người lái. Các phuộc hơi sử dụng một hoặc nhiều buồng khí áp suất cao thay vì lò xo cơ học để tạo ra lực giảm xóc. Điều này cho phép chúng nhẹ hơn và cung cấp khả năng tùy chỉnh cao hơn so với phuộc lò xo truyền thống.

Cách hoạt động: Khi xe đạp gặp chướng ngại vật, phần di động của phuộc sẽ bị nén, và áp suất trong buồng khí tăng lên. Áp suất này giúp hấp thụ lực tác động, sau đó đẩy phuộc trở lại vị trí ban đầu khi lực nén giảm bớt. Sự nén và giãn này tạo ra hiệu ứng giảm xóc, làm giảm tác động đến người lái và cung cấp một chuyến đi mượt mà hơn trên địa hình gồ ghề.

Ưu Điểm: 

• Nhẹ Hơn: Do không cần lò xo thép nặng, phuộc hơi thường nhẹ hơn đáng kể, giúp giảm tổng trọng lượng của xe.
• Tùy Chỉnh Dễ Dàng: Áp suất khí trong buồng hơi có thể được điều chỉnh dễ dàng để phù hợp với trọng lượng của người lái và loại địa hình, cho phép tinh chỉnh chính xác độ cứng và đáp ứng của phuộc.
• Hiệu Suất Cao: Cung cấp hiệu suất giảm xóc mượt mà và hiệu quả, phù hợp với nhiều loại địa hình và điều kiện lái xe.

Nhược Điểm:

• Cần Bảo Dưỡng Định Kỳ: Để duy trì hiệu suất tối ưu, phuộc hơi cần được bảo dưỡng định kỳ, kiểm tra áp suất và độ rò rỉ khí.
• Giá Thành Cao: Do công nghệ và khả năng tùy chỉnh cao, phuộc hơi thường có giá cao hơn so với các loại phuộc khác.
• Cảm Giác Lái: Một số người lái có thể thấy phuộc hơi cung cấp cảm giác lái khác biệt so với phuộc lò xo, đặc biệt là trong việc xử lý các tác động lớn.

Phuộc Dầu

Phuộc dầu xe đạp là một loại phuộc giảm xóc sử dụng hệ thống thủy lực dựa trên dầu để quản lý và hấp thụ lực tác động từ mặt đường hay địa hình xe đạp đi qua. Cơ chế giảm xóc này hoạt động bằng cách cho phép dầu chảy qua các van và lỗ nhỏ trong phuộc, tạo ra lực cản để làm giảm tác động và rung động.

Cách hoạt động: Khi xe đạp gặp phải một tác động từ mặt đường (như gặp phải hố, đá, hoặc bất kỳ loại chướng ngại vật nào khác), phần di động của phuộc sẽ bị nén. Trong quá trình này, dầu bên trong phuộc sẽ được ép buộc chảy qua các kênh và van điều chỉnh, tạo ra lực cản. Lực cản này làm chậm quá trình nén và giãn của phuộc, từ đó giảm thiểu lực tác động đến xe và người lái.

Ưu Điểm: 

• Đáp Ứng Mượt Mà: Phuộc dầu cung cấp một phản hồi mượt mà và liên tục trên nhiều loại địa hình khác nhau, từ những con đường mòn nhẹ nhàng đến các địa hình gồ ghề và thách thức hơn.
• Độ Bền Cao: Do bản chất của hệ thống thủy lực, phuộc dầu có độ bền cao, đặc biệt là trong việc xử lý các tác động mạnh và liên tục.
• Ít Cần Bảo Dưỡng Hơn: So với phuộc hơi, phuộc dầu thường ít cần bảo dưỡng định kỳ hơn do thiếu các bộ phận phức tạp như buồng khí áp.

Nhược Điểm: 

• Trọng Lượng: Phuộc dầu thường nặng hơn so với phuộc hơi do cần phải chứa dầu và các bộ phận thủy lực.
• Giá Thành: Có thể đắt hơn do cấu trúc phức tạp và hiệu suất cao của hệ thống giảm xóc.

Lựa chọn giữa phuộc hơi và phuộc dầu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm trọng lượng của người lái, loại địa hình thường xuyên đối mặt, mức độ thoải mái mong muốn, và ngân sách. Mặc dù phuộc hơi rất phổ biến trong các mô hình xe đạp MTB hiện đại do khả năng tinh chỉnh và trọng lượng nhẹ, phuộc dầu vẫn được ưa chuộng trong những tình huống đòi hỏi độ mượt mà và độ bền cao của hệ thống giảm xóc.